Czym jest grypa ptaków?
Grypa ptaków, znana również jako ptasia grypa, to wysoce zaraźliwa wirusowa choroba układu oddechowego ptaków, wywoływana przez wirusy grypy typu A. Wirusy te mogą powodować choroby o różnym stopniu nasilenia, od łagodnych infekcji po ciężkie i śmiertelne przypadki. Szczególnie niebezpieczne są szczepy wysoce zjadliwe (HPAI), które mogą prowadzić do masowych padnięć wśród drobiu. Grypa ptaków może również sporadycznie zakażać ludzi, co budzi obawy związane z potencjalną pandemią. Objawy u ptaków obejmują apatię, brak apetytu, obrzęk i zmniejszoną produkcję jaj.
Kogo dotyczą deklaracje?
KOWR rozpoczął wysyłkę „Deklaracji strat w związku z wystąpieniem w Polsce wysoce zjadliwej grypy ptaków” skierowanej do producentów drobiu.
Dotyczy producentów prowadzących gospodarstwa w okresie występowania w Polsce wysoce zjadliwej grypy ptaków od 9 sierpnia 2021 roku do 3 sierpnia 2023 roku
- w zakresie działalności nadzorowanej, o której mowa w art. 1 pkt 1 lit. h lub lit. n ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075, z późn. zm.),
- które znajdowało się na obszarze objętym ograniczeniami ustanowionym zgodnie z art. 21 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/687, oraz
- ponieśli z tego tytułu straty, z zastrzeżeniem, że nie ubiegają się albo nie przyznano im wsparcia z budżetu państwa, ubezpieczenia lub budżetu UE oraz w stosunku do których powiatowy lekarz weterynarii, na podstawie art. 48b ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, nie wydał nakazu, w drodze decyzji, zabicia lub uboju drobiu oraz nie zakazał utrzymywania w gospodarstwie drobiu.
Jakimi objawami u ptaków możemy się niepokoić?
Objawy sugerujące, że drób choruje na grypę, to na początku choroby spadek apetytu i pragnienia. Wirus atakuje mózg, co powoduje objawy nerwowe takie jak drgawki, porażenia skrzydeł, chwiejny chód, skręt szyi, czy wygięcie szyi na grzbiet (tzw. „patrzenie w gwiazdy”). Mogą również wystąpić duszność, sine zabarwienie grzebienia i biegunka. Ptaki stają się osowiałe, mają nastroszone pióra i gromadzą się wokół źródeł ciepła. U drobiu nieśnego gwałtownie spada liczba składanych jaj, a u gęsi jaja mogą być pozbawione skorup. Hodowca powinien pamiętać, że te objawy nie zawsze muszą występować. Mogą zdarzać się nagłe przypadki śmiertelne bez wcześniejszych zauważalnych zmian w zachowaniu, co dotyczy głównie kur i indyków. U kaczek jedynym zauważalnym objawem mogą być nagłe spadki nieśności i zmniejszone pobieranie paszy i wody. W kontekście żywienia zwierząt, ważne jest monitorowanie, czy ptaki regularnie przyjmują pasze oraz wodę, co może pomóc w szybszym wykryciu choroby.
Co należy zrobić w przypadku wykrycia u ptaków grypy?
W przypadku wykrycia ptasiej grypy w Polsce, producenci drobiu są zobowiązani do stosowania środków bioasekuracji, izolacji chorych ptaków oraz zgłaszania podejrzeń o chorobę odpowiednim władzom weterynaryjnym. Regularne monitorowanie zdrowia ptaków oraz stosowanie zalecanych szczepień i profilaktyki są kluczowe dla zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej groźnej choroby.
Zalecenia w związku z wykryciem wirusa HPAI H5N8 w Polsce: Wysokie ryzyko dla krajowej populacji drobiu i ptaków dzikich
Z powodu wykrycia wirusa HPAI H5N8 w Polsce, ryzyko dalszego rozprzestrzenienia się wirusa w krajowej populacji drobiu i ptaków dzikich jest bardzo wysokie.
Eksperci z krajowego laboratorium referencyjnego ds. grypy ptaków PIWet-PIB w Puławach zalecają:
- Przeprowadzenie kampanii informacyjnej wśród hodowców.
- Wzmocnienie bioasekuracji.
- Zintensyfikowanie monitoringu biernego u dzikich ptaków, szczególnie w grupach ryzyka (blaszkodziobe, drapieżne, masowe padnięcia krukowatych).
Badanie próbek od drobiu wykazującego objawy sugerujące HPAI, takie jak:
- zwiększona śmiertelność,
- znaczący spadek pobierania paszy i wody,
- objawy nerwowe (drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów),
- duszność,
- sinica i wybroczyny,
- biegunka,
- spadek nieśności.
Podsumowanie
Wysoce zjadliwa grypa ptaków powoduje znaczne straty w Polsce, dotykając przemysł drobiarski i gospodarkę. Skutki obejmują wysoką śmiertelność drobiu, koszty utylizacji zakażonych ptaków, dezynfekcji oraz ograniczenia eksportowe. Straty te wpływają na rynek pracy i konsumentów, którzy mogą doświadczać wzrostu cen drobiu. Dlatego tak ważna jest odpowiedzialność hodowców oraz społeczeństwa w zapobieganiu i kontrolowaniu epidemii grypy ptaków. Wdrażanie ścisłych standardów bioasekuracji, szybkie reagowanie na wykryte przypadki oraz świadomość społeczna są kluczowe dla ochrony zdrowia ptaków, stabilności gospodarczej i bezpieczeństwa żywnościowego.