Czym jest zasada ryzyka w rolnictwie?
Zasada ryzyka jest w rolnictwie praktycznie nie dostrzegana, dlatego też ilość wypadku zgłaszanych z polisy OC Rolników w tym zakresie jest bardzo mała.
Aby prawidło zdefiniować wypadek o charakterze odpowiedzialności cywilnej oparty na zasadzie ryzyka, trzeba podkreślić że są to zdarzenia powstałe przy pracy na gospodarstwach rolnych, gdzie do pracy są wykorzystywane maszyny i urządzenia napędzane parą, elektrycznością, paliwem lub gazem, a przez używanie tych że urządzeń i maszyn doszło do uszczerbku na zdrowiu osoby pracującej przy tym że sprzęcie. W ten sposób można najtrafniej zdefiniować omawiany rodzaj wypadku powstałym na gospodarstwie rolnym.
Brak sprawcy zdarzenia a odpowiedzialność cywilna
Należy zauważyć że wypadki na gospodarstwach rolnych oparte o zasadę ryzyka od strony podmiotowej nigdy nie maja i nie mogą mieć zgodnie z założeniami prawnymi sprawcy zdarzenia. Przy ustaleniach podmiotowych należy wskazać że z świadczenia wypłacanego z polisy OC Rolników nie może skorzystać właściciel gospodarstwa rolnego.
Okres przedawnienia roszczeń
Okres przedawnienia jest tylko i wyłącznie 3 letni, nie może tutaj zachodzić 20 letni okres przedawnienia - gdyż mówimy tutaj o zdarzeniach gdzie nie ma sprawstwa i nawet jeżeli organy ścigania prowadziły postępowanie karne, to z tej zasady możemy skorzystać tylko i wyłącznie w momencie umorzenia postępowania i zakwalifikowania zdarzenia jako nieszczęśliwego wypadku.
Zasada ryzyka a zasada winy – różnice
Wypadki o charakterze odpowiedzialności cywilnej opartej na zasadzie ryzyka są determinowane innymi przesłankami i stanowią wyjątek od klasycznej formy wypadku o charakterze odpowiedzialności cywilnej opartej na zasadzie winy.
Obrazując powyższe ustalenia prawne w stosowaniu należy przyjrzeć się konkretnemu przykładowi.
Przykład wypadku w gospodarstwie rolnym
Opis zdarzenia:
Ciocia poprosiła swojego bratanka aby pomógł jej przy pracy, polegającej na cięciu drzewa za pomocą maszyny napędzanej prądem. Gdy bratanek pracował przy tej maszynie, w pewnym momencie pękł pasek który przekazywał moc z silnika do zespołu tnącego. W skutek pęknięcia paska doszło do urazu twarzy.
Analiza zdarzenia według zasady ryzyka
Podając ten wypadek pod analizę, należy wykluczyć zasadę winy. Zastosować można tutaj zasadę ryzyka, gdyż wypadek spełnia odpowiednie przesłanki formalno – praktyczne aby można było ubiegać się o odszkodowanie z polisy OC Rolników. Od strony podmiotowej bratanek nie był właścicielem gospodarstwa, natomiast od strony przedmiotowej maszyna była napędzana przez siły natury – prądem.
Gospodarstwo było zmechanizowane, a użycie takich urządzeń jest niezbędne do prowadzenia działalności rolniczej.
Przesłanki wypadku opartego na zasadzie ryzyka
Przy analizie wypadków o charakterze odpowiedzialności cywilnej opartych o zasadę ryzyka, należy pamiętać, że poszkodowany musi doznać krzywdy w związku z pracą i awarią maszyny.
Przykłady takich sytuacji to:
- awaria włączonego wału odbioru mocy (WOM),
- uszkodzenie śrutownika podczas pracy,
- wypadek z udziałem kombajnu zbożowego.
Pod zasadę ryzyka nie można zakwalifikować zdarzeń, w których obrażenia powstały z nieuwagi, np. poślizgnięcie się na przyczepie, jeśli nie ma związku przyczynowo-skutkowego z pracą maszyny lub urządzenia.
Podsumowanie
Wypadki w gospodarstwach rolnych oparte na zasadzie ryzyka dotyczą sytuacji, w których nie ma winnego, ale szkoda powstała w związku z użyciem maszyn lub urządzeń mechanicznych.
Tego typu przypadki są rzadkie, lecz możliwe do zakwalifikowania jako wypadki z OC Rolnika, o ile spełnione są wszystkie przesłanki formalne i praktyczne.
Autor: Sławomir Szymański, Dyrektor Zarządzający – DM LEX sp. z o. o., twórca i koordynator programu AGRO Odszkodowania.